همهپرسی از مخاطبان؛ راهی برای جذابتر شدن توان
مهدی رحیمی نصر • ۱ خرداد ۱۳۸۹ • شماره ۱۳۸۹ - بهارقرار بر این است که در آستانهٔ جشن تولد پانزده سالگی مجلهٔ توان به پرسش چه انتظاری از این نشریه دارید پاسخ دهم. از آنجایی که به تصور من این پرسش خیلی کلی به نظر می آید و پاسخ به آن از نگاه هر خوانندهایی میتواند متفاوت باشد، سعی می کنم با شرح و بسط خود این پرسش و البته با دوری از کلی گویی و طرح انتظارهای آسمانی کمی خود را به پاسخ منطقی این سوال نزدیک نمایم.
بر این اساس در گام نخست باید دید که توان کیست؟ عنوان این مجله چنین است: «نشریه مستقل علمی ـفنی ـفرهنگی و صنفی کانون مهندسان ایرانی مقیم اتریش» و سپس تعریفی که در هر شماره از خود به طور ثابت و تصویب شده ارایه میدهد اینگونه است:«این مجله، رسانهایی برای تبادل خبرها و اطلاعات فرهنگی، علمی و صنفی میان مهندسان ایرانی مقیم اتریش و دانشجویان ایرانی در رشتههای فنی و همچنین ایجاد ارتباط میان آنان و پشتیبانی از منافع شغلی، اجتماعی و صنفی آنها است. همچنین این مجله در راستای گسترش و تعمیق ارتباط با دوستان و همکاران اتریشی از طریق تبادل اطلاعات فعالیت میکند. مجلهٔ «توان»، دو بار در سال منتشر میشود».
به این مشخصات میتوان عدم امکان فروش این نشریه، نداشتن مکان ثابت، نداشتن یک بودجه دایمی و ثابت، همین طور همکاری داوطلبانه و از روی علاقه کادر فعال در مجله و نیز سیال بودن همکاران این نشریه را نیز اضافه کنیم. پس اگر بی انصاف نباشیم باید از اینکه نشریهایی با شرایط بالا توانسته است به پانزده سالگی خود برسد خشنود باشیم و به تمامی دستاندکاران آن دست مریزاد بگوییم. اما نفس پرسش مطرحشده خود گویای عطش همکاران نشریه برای ادامه حرکت رو به جلوی این نشریه است و این را باید به فال نیک گرفت. قدر مسلم نقاط ضعف این نشریه از چشم خوانندگان و همکاران مجله پنهان نبوده و نیست اما از کجا باید شروع کرد و اولویتها کدامند؟ این خود پرسشی دیگر است.
راهکار درست برای رسیدن به پاسخ کامل و اولویتبندی شدهٔ این پرسش در واقع در همان تعریف بالا نهفته است. اینکه «توان» باید بر روی تبادل چه اخبار و اطلاعاتی تمرکز کند؟ چگونه میتواند بین دانشجویان با یکدیگر و همینطور دانشجویان و فارغ التحصیلان ارتباط برقرار کند؟ چگونه باید از منافع شغلی، اجتماعی و صنفی دانشجویان و مهندسان حمایت کند؟ و اصولا توان چه امکاناتی برای این حمایت دارد؟ و اینکه توان چگونه میتواند باعث تعمیق ارتباط با دوستان و همکاران اتریشی شود؟
به نظر میرسد پاسخ پرسشهای بالا را باید در جلسات متعدد بین همکاران نشریه و همین طور یک نظرسنجی علمی نه تنها از خوانندگان توان که از کسانی که تا به حال آن را ندیده و نخواندهاند ولی بر اساس هدف نشریه مخاطبان احتمالی نشریه هستند، جستجو کرد. اگر این فرایند با کمترین خطا طی شود، توان بیتردید خواندنیتر و جذابتر خواهد شد چراکه توانسته خود را به مخاطبان و نیازهای آنها نزدیکتر نماید.
از طرف دیگر اگر بپذیریم عمدهترین مصالح ساختمانی یک نشریهٔ چاپی برای ارتباط با خوانندگان و مخاطبان آن شامل موارد زیر است:
۱.مقاله (اعم از تالیف یا ترجمه) ۲.گزارش ۳.مصاحبه ۴. خبر
باید از خود و مخاطبان بپرسیم که کدامیک از مصالح بالا و با چه موضوعاتی بیشترین جذابیت را ایجاد میکنند و مورد نیاز مخاطبان میباشند؟ آنچه خود به عنوان یک خواننده و همکار توان میتوانم به دوستانم که در حال حاضر در حال فعالیت هستند پیشنهاد کنم در چند مورد خلاصه میشود:
اول آنکه در شرایطی که امکان دسترسی به آخرین مقالات علمی چه به صورت چاپی و چه در فضای مجازی وجود دارد، بهتر است تاکید خود را بر روی تهیه و تنظیم گزارش از مراکز دانشگاهی، پژوهشی و فرهنگی اتریشی بگذاریم و همینطور اجرای سلسله مصاحبههایی با اساتید، مهندسان و تکنسینهای ایرانی و اتریشی در رشتههای مختلف و نیز مصاحبه با دانشجویان برتر ایرانی، اتریشی و سایر کشورها که در جشنوارههای علمی و فرهنگی اتریش صاحب مقام و رتبهایی شدهاند که این خود دقیقا یعنی پوشش دادن به اهداف توان که باعث ایجاد ارتباط و یا تعمیق ارتباطات میشود. دوم تهیه خبرهایی که گذشت زمان کمترین تاثیر را بر آنها دارد، مانند کتابهای برگزیده سال در اتریش از طرف مراکز مختلف با موضوعات علمی و فرهنگی، خبر اهدای جوایز به شخصیتهای علمی و فرهنگی اتریشی و نوع خدمات و فعالیتهای این شخصیتها، تهیه جدول نمایشگاههای فرهنگی، فنی یا شغلیایی که طی ۶ ماه آینده در دانشگاههای اتریش یا مراکز نمایشگاهی در اتریش یا کشورهای همسایه برگزار میشوند. سوم ترجمهٔ گزارشها و مصاحبههایی که در نشریههای اتریشی آمده و میتوانند برای خوانندگان و مخاطبان جذابیت داشته باشند.