جمهوری تاجیکستان، روز سه‌شنبه ۶ سپتامبر ۱۹۸۹ در شهر دوشنبه یک همایش بین‌المللی با نام:«همایش بین‌المللی ابوعلی ابن سینا و تمدن جهانی» برگزار کرد. در این کنفرانس برخی از پژوهشگران از ایران، افغانستان، روسیه، بلاروس و کشورهای آسیای مرکزی شرکت داشتند.

در افتتاح این کنفرانس بین المللی امامعلی رحمانف، رئیس جمهوری تاجیکستان در سخنرانی خود گفت: شیخ الرئیس بوعلی سینا و آثار او در تاجیکستان پیش از این در دوران شوروی پیشین نیز از سوی عده‌ای از پژوهشگران تاجیک تحقیق شده است. با وجود این، برخی از دانشمندان تاجیک در همایش امروز پیشنهاد کرده اند که در تاجیکستان به منظور تحقیق کامل و انتشار کلیه‌ی آثار ابوعلی بن سینا به زبان فارسی تاجیکی یک مرکز سیناشناسی تشکیل شود.

منیره شهیدی، فرهنگ شناس تاجیک و رئیس بنیاد بین المللی زیادالله شهیدی، معتقد است که با توجه به ایدئولوژی حاکم در اتحاد شوروی تا زمان فروپاشی این اتحادیه، میراث سینا در تاجیکستان اصولا از زاویه‌ی ایدئولوژیک تحقیق و پژوهش می‌شد. به گفته‌ی خانم شهیدی، هم اکنون با این که از استقلال تاجیکستان ۱۴ سال سپری می‌شود، ضرورتی بوجود آمده است که میراث گرانبهای علمی و ادبی پورسینا با نگاه تازه پژوهش شود: «امروز که تاجیکستان یک کشور مستقل است، باید هم به میراث پورسینا و هم به تجربه‌ی جهانی سیناشناسی نظر تازه انداخته و درک کند که میان ارزشهای فرهنگهای مختلف باید یک پل معنوی گذاشته شود».

در جریان فراهم‌سازی بزرگداشت جشن هزاروبیست‌وپنجمین سالگرد تولد شیخ الرئیس ابوعلی ابن سینا مهمترین آثار او در چهار جلد به زبانهای فارسی تاجیکی و روسی در تاجیکستان به چاپ رسیده است. همچنین، جلد چهارم و پنجم کتاب «القانون» ابن‌سینا به زبان فارسی تاجیکی منتشر شد. با اینهمه، به اعتقاد آکادمیسین موسی دینارشایف، رئیس پژوهشگاه فلسفه و حقوق فرهنگستان علوم تاجیکستان، حالا ضرورت تشکیل یک مرکز سیناشناسی در تاجیکستان وجود دارد.

آقای دینارشایف که امروز در کنفرانس «پورسینا و تمدن جهانی» تشکیل این مرکز را پیشنهاد کرد، می‌گوید: «هرچند پورسینا را به عنوان عالم بزرگ جهانی و دایره المعارف می‌شناسیم، اما در تاجیکستان آثار او چنانکه می‌باید، به طبع نرسیده است. برای شناخت بهتر از ابن سینا آثار او را زیادتر و بهتر منتشر باید کرد، از عربی به زبان فارسی تاجیکی و روسی ترجمه باید کرد.

آقای علیزاده طوسی می‌نویسد:
خیلی یا بعضی از شرق‌شناس‌ها و صاحب‌نظرهای غربی هستند که خیلی از دانشمندان «ایرانی» را، لابد بدلایلی «مسلمان» یا فقط «عرب»! معرفی می‌کنند. مثلاً می‌گویند: «ابن سینا، فیلسوف و طبیب عرب که تألیفات فلسفی او، با ترکیبی از افکار ارسطویی و نوافلاطونی، در فلسفه‌ی قرون وسطایی اروپا تأثیر زیادی داشت و کتاب «قانون» او در طبّ، تنها کتابی است که در پزشکی قرون وسطای اروپا بیشترین تأثیر را گذاشت!». ملاحظه می‌کنید که «ابن‌سینا» همه چیز بود، غیر از «ایرانی». یکی دیگر از همین خیلی یا بعضی از شرقشناس‌های صاحب‌نظر، می‌گوید: «ابن سینا از یک فیلسوف عرب دیگر، به نام فارابی، تأثیر عمیقی پذیرفته بود…» این را می‌گویند «یک تیر و دو نشان»، به این ترتیب که طرف با نیش حقیقت‌کُش همان یک تیر تلویحاً «ابن‌سینا» را می‌کند «فیلسوف عرب» تا «فارابی» نیز صریحاً بشود «یک فیلسوف عرب دیگر».

ایشان در ادامه‌ی گفتار خود می‌گوید: من نمی‌گویم که این دانشمندان غربی با سوء‌نیت، خیلی از دانشمدان عصر طلایی ایران را فقط با اشاره به «عربیت» و «اسلامیت» معرّفی می‌کنند، و از این غفلت‌شان تعجّبی هم نمی‌کنم. تعجّب من از این است که چرا ما ایرانی‌ها از این غفلت‌ها نمی‌کنیم و هیچوقت نمی‌گوییم «چارلز داروین، دانشمند رومی مسیحی» یا از کاشف انگلیسی سیّاره‌ی «اورانوس» به اسم «سِر ویلیام هرشل»، «منجّم یهودی خاورمیانه‌ای» یاد نمی‌کنیم! چرا کسی از خود نمی‌پرسد که «پورسینا» در قلمرو ایران زاده، استاد دانشگاه و رییس بیمارستان اسپهان بوده و در شهر همدان آرمیده است.

ردای ابن سینا بر تن فارغ التحصیلان اروپایی و امریکایی

می‌دانید چرا در همه‌ی دانشگاه‌های جهان، فارغ‌التحصیلان، به هنگام جشن پایانی تحصیل‌شان، ردای مشگی بلند می‌پوشند؟ لباس فارغ التحصیلی دانشگاه های معتبر دنیا یا همان ردای بلند و کلاه چهارگوش، میراث پدر علم جهان یا ابوعلی سینای ایرانی است.

به گزارش سرویس جامعه «جهان نیوز»، لباس فارغ التحصیلی، یکی از ارزش های ایرانی است که کمتر کسی از دانشجویان و کسانی که این لباس را بر تن کرده اند، آن را می شناسد. لابد تا به حال دیده اید که که وقتی یک دانشجو در دانشگاه های معتبر فارغ التحصیل می شود و می خواهد مدرک دکترای خود را بگیرد یک لباس بلند مشکی یا به رنگ دیگر به تن او می‌کنند و یک کلاه با سقف چهار گوش که از یک گوشه آن منگوله ای آویزان است را بر سر او می‌گذارند و سپس او لوح فارغ التحصیلی را می‌خواند.

در ایران هنگامی که سؤال شود این لباس و کلاه چیست اکثر فارغ التحصیلان ریشه‌ی آن را نمی‌دانند و گاهی عنوان می‌کنند که این لباس به نوعی با فرهنگ غرب آمیخته است اما اگر این پرسش از یک فارغ‌التحصیل اروپایی و یا آمریکایی پرسیده شود می‌گوید: ما به احترام(اوسینا Avicenna) «ابن‌سینای ایرانی» -پدر علم جهان- این لباس را بر تن می‌کنیم.

بلی، آنها به احترام ابن سینای ایرانی ردای بلندی بر تن می‌کنند. کلاه برسر داشتن در فرهنگ ایرانی نماد پختگی و برازندگی است. بهترین نمونه‌های کلاه را در نقش‌برجسته‌های تخت جمشید می‌توان دید. منگوله‌ی آن نیز نمادی از گوشه‌ی دستار خراسانی است که در ایران قدیم، پایین دستارها آویزان و به دوش انداخته می‌انداختند و برای آن، واژه‌ی «حَنَک» را بکار می‌بردند که معنای پختگی و ورزیدگی دارد.